Η άλωση της Τρίπολης, του διοικητικού και στρατιωτικού κέντρου των Τούρκων, θορύβησε τόσο πολύ τον σουλτάνο ώστε έκανε κάτι που δεν το συνήθιζε: Να διατάξει την αρμάδα του να κατέβει, χειμώνα καιρό, στην Ελλάδα και να εφοδιάσει τα κάστρα που δεν είχαν παρθεί ακόμα από τους Έλληνες. Έτσι, στις 2 Ιανουαρίου του 1822, 56 οπλιταγωγά πλοία, 7 μεγάλα πλοία και 8 μικρά με αρχηγό τον Καρά Μεχμέτ πασά και υπαρχηγό τον Ισμαήλ Γιβραλτάρ ξεκίνησαν από την Κωνσταντινούπολη με κατεύθυνση τα Μεσσηνιακά κάστρα.
Στις 27 Ιανουαρίου ο Καρά Μεχμέτ πασάς έφτασε έξω από το κάστρο της Μεθώνης και το εφοδίασε. Ύστερα έστειλε τον Ισμαήλ με τρία πλοία να πάρει το Νεόκαστρο που το είχαν καταλάβει οι Έλληνες. Χάρη στον Κάρολο Νόρμαν και στους 52 στρατιώτες του το θρυλικό κάστρο του Ναβαρίνου σώθηκε. Έτσι, στις 2 Φλεβάρη, τα τουρκικά πλοία έφτασαν στην Ζάκυνθο.
Οι Έλληνες με το που πληροφορήθηκαν τις κινήσεις του εχθρικού στόλου στα Μεσσηνιακά παράλια ειδοποίησαν τους ναυάρχους της Ύδρας, των Σπέτσων και των Ψαρών. Ο μεγάλος Υδραίος ναύαρχος της Επανάστασης, ο Ανδρέας Μιαούλης, αν και τότε έπασχε από ποδάγρα, ανέλαβε την αρχηγία των ελληνικών πλοίων και υπαρχηγοί ήσαν ο Νικολής Αποστόλης, ο Μανώλης Τομπάζης, ο Λάζαρος Πινότσης, ο Ιωάννης Βούλγαρης, ο Αναστάσιος Τσαμαδός, και ο γέρο-Γκίκας Τσούπας. Τον στόλο τους αποτελούσαν είκοσι εφτά Υδραίικα πλοία, είκοσι Σπετσιώτικα και δεκαέξι Ψαριανά. Ανάμεσα στα πλοία βρίσκονται και πυρπολικά, τα μικρά πλοιάρια γεμάτα μπαρούτι που ανατίναζαν τα εχθρικά (αφού φυσικά ανατινάζονταν και τα ίδια επειδή έπρεπε να προσδεθούν πάνω στα εχθρικά), τα οποία διοικούν οι Δημήτρης Παπανικολής, πού τότε ήταν διάσημος για την ανατίναξη ενός Τουρκικού πλοίου στην Ερεσό, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, που τότε δεν ήταν ακόμα γνωστός, και μερικοί ακόμα πλοίαρχοι. Ο καιρός είναι πολύ άσχημος όμως και οι Έλληνες με καθυστερήσεις φτάνουν στην Κορώνη. Ο καιρός φαίνεται να μαλακώνει και ο ανυπόμονος και πεισματάρης Μιαούλης προστάζει:
-Φόρτσα τα πανιά!
Το επόμενο ξημέρωμα βρίσκει τον Ανδρέα Μιαούλη 33 μίλια ανατολικά της Ζακύνθου. Οι ναύτες νομίζουν πως θα σταματήσουν λίγο να ξεκουραστούν λίγο. Αλλά ο Μιαούλης επιμένει και συνεχίζει. Οι ναύτες αρχίζουν να τον βρίζουν, γκρινιάζουν μαζί του αλλά κάθε φορά που θέλουν να του κάνουν παρατήρηση τον βλέπουν με τα πρησμένα και κατακόκκινα πόδια του από την ποδάγρα και το κρύο. Κανείς δεν του μιλάει…
Φτάνουν επιτέλους στην Κυλλήνη. Εκεί μαθαίνουν από τους κατοίκους πως η αρμάδα είναι αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Πάτρας και πως έχει αποβιβάσει εκεί στρατό και κανόνια. Ο Μιαούλης θέλει πολύ άλλα δεν αποφασίζει να χτυπήσει την αρμάδα εκείνη τη στιγμή. Ο καιρός έχει αγριέψει και πάλι και ο άνεμος είναι, και θα είναι για πολλές ώρες με το μέρος, των Τούρκων. Έτσι μετακινεί τα πλοία του στην λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, όπου θα είναι και ασφαλής. Ήταν 16 Φλεβάρη 1822.
Στις 20 Φεβρουαρίου ο Ελληνικός στόλος ενημερώθηκε πως ένα μεγάλο μέρος των τουρκικών πλοίων είχε μετακινηθεί στην Ναύπακτο προκειμένου να την εφοδιάσει και πως στο λιμάνι της Πάτρας είχαν μείνει μόνο τριάντα πέντε οπλιταγωγά πλοία και τον Καρά Μεχμέτ. Οι Έλληνες αρχηγοί δεν άφησαν την ευκαιρία να πάει χαμένη. Κοντά στο ξημέρωμα λοιπόν, όσο ο καιρός είναι ακόμα ήπιος, τα 63 Ελληνικά πλοία αφήνουν ένα-ένα το Μεσολόγγι με κατεύθυνση την Πάτρα. Μετά από λίγο όμως ο καιρός ξαναχαλάει και αρχίζει μία μεγάλη τρικυμία αλλά ο Μιαούλης δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Πρέπει να τελειώσει με την αρμάδα όσο το δυνατόν γρηγορότερο. Με προφυλακή μία μοίρα 14 πλοίων πλησιάζει τον στόλο του Καρά Μεχμέτ πασά. Οι Τούρκοι που παίρνουν τα Ελληνικά πλοία είδηση σημάνουν συναγερμό. Ο Μιαούλης παρακολουθεί τις κινήσεις των Τούρκων και προσπαθεί να κάνει ένα σχέδιο της στιγμής που κάθε φορά του το χαλάει ο αντίθετος άνεμος.
Εκείνη τη στιγμή ο Μιαούλης παρατηρεί πως δύο τουρκικές φρεγάτες (=μεγάλα πλοία) βρίσκονται χώρια από τον υπόλοιπο στόλο. Πάνω σε μία από αυτές ήταν και ο Καρά Μεχμέτ. Παίρνει τότε τα δεκατέσσερα πλοία του και τις περικυκλώνει. Τα άλλα σαράντα εννιά πλοία του ανέλαβαν τον υπόλοιπο στόλο. Η ναυμαχία ξεκινάει.
Ο Καρά Μεχμέτ τα χάνει που τον βλέπει από τον στόλο του. Δεν ξέρει τι να κάνει και διατάζει υποχώρηση. Αλλά από πού να φύγει; Τα καράβια από την βιασύνη τους χτυπούν το ένα το άλλο. Όσα βρίσκονται βαθιά στον κόρφο δεν μπορούν να κουνηθούν επειδή εκεί ο αέρας είναι πολύ πεσμένος. Και αυτό ευνοεί πολύ τους Έλληνες! Σύγχυση και τρόμος επικρατεί στα Τουρκικά πλοία. 
Το μόνο που σκέφτονται είναι η φυγή και προσπαθούν να σπάσουν τις αλυσίδες που κρατούν τα πλοία στο λιμάνι με μπαλτάδες και σφυριά. Οι 2 φρεγάτες κρατάν’ το μεγαλύτερο βάρος του πολέμου και σύντομα ο Μιαούλης με το πλοίο του μπαίνει ανάμεσα τους και τις χωρίζει. Τα μεγάλα κανόνια τους που είναι για μακρινούς στόχους δεν μπορούν να τις προστατέψουν από τα χτυπήματα των μικρών Ελληνικών.
Εν τω μεταξύ τα πυρπολικά προσπαθούσαν να χτυπήσουν τα Τούρκικα πλοία αλλά αποτύγχαναν λόγω της έντονης κακοκαιρίας. Ένα πυρπολικό μάλιστα κάηκε, χωρίς να προσδεθεί σε κανένα εχθρικό πλοίο για να ανατιναχτεί μαζί του, και αυτό προφανώς δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Ο ίδιος ο πλοίαρχος του μετά βίας κατάφερε να διαφύγει πριν την καταστροφή του πυρπολικού. Αυτό φυσικά δεν μπορούσε να αλλάξει την έκβαση της μάχης που ήταν υπέρ των Ελλήνων!
Ο Μιαούλης, που καταλαβαίνει πως η κατάσταση είναι ευνοϊκή, θέλει σαν άξιος αρχηγός και δάσκαλος μαζί να δώσει ένα μάθημα στους ναύτες του. Είναι πρώτη φορά που τους έχει βάλει σε κανονική ναυμαχία. Τους παρακινεί φωνάζοντας τα ονόματά τους, τους ενθαρρύνει και πότε-πότε παινεύει κάποιον για να τους θίξει το φιλότιμο. Και το πετυχαίνει απόλυτα! Οι πριν λίγο δισταχτικοί και γκρινιάρηδες ναύτες τώρα ρίχνονται στη ναυμαχία με αληθινό πάθος!
Κάποια στιγμή η μία φρεγάτα καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τις συνεχόμενες κανονιές των Ελλήνων. Αυτό το συμβάν επισφράγισε την νίκη των τελευταίων. Οι Τούρκοι, πανικόβλητοι όπως ήσαν, πηδούσαν από το καράβι στην θάλασσα για να σωθούν. Ο Καρά Μεχμέτ πασάς, μαζεύοντας όπως–όπως τα πλοία του και ό,τι είχε απομείνει από την άλλη φρεγάτα, κατάφερε με πολύ κόπο και ζημιές να διασπάσει τον κλοιό των Ελλήνων και να φύγει γρήγορα για τη Ζάκυνθο. Είχε αρχίζει να σκοτεινιάζει… Στο τόπο οι Τούρκοι είχαν αφήσει και εκατοντάδες νεκρούς. Οι Έλληνες είχαν 3 νεκρούς και 10 τραυματίες και φυσικά πολλές και σοβαρές ζημιές στα πλοία τους. Η ναυμαχία είχε κρατήσει 6 ώρες.
Οι ναύτες του Μιαούλη παρακάλεσαν τον καπετάνιο τους να πάρουν φαλάγγι τα Τούρκικα πλοία. Ο Μιαούλης χωρίς δεύτερη σκέψη παίρνει ρότα για τη Ζάκυνθο. Στο δρόμο όμως θα τον σταματήσει ο Μάιτλαντ, ο Άγγλος ναύαρχος των Επτανήσων. Απαγόρευσε στον Μιαούλη να εισχωρήσει καθώς η Αγγλία τότε είχε καλές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο εκνευρισμένος Μιαούλης γύρισε στο λιμάνι του Μεσολογγίου όπου εκεί πανηγύρισαν την νίκη τους με κανονιές, τραγούδια και χορούς…
Η ναυμαχία της Πάτρας ήταν πολύ σημαντική για τον Ελληνικό στόλο. Χάρη στην αποφασιστικότητα του Μιαούλη οι Έλληνες πήραν ένα πολύ καλό μάθημα. Ήταν η πρώτη ανοιχτή ναυμαχία με τον εχθρό και ήταν νικηφόρα! Είχανε νικήσει τον τέλεια εξοπλισένο οθωμανικό στόλο! Άρχισαν να πιστεύουν πως τώρα πια μπορούν να ναυμαχήσουν κανονικά, χωρίς τα πυρπολικά τους. Πήραν πολύ θάρρος και ο «αήττητος» τουρκικός στόλος έχασε το ηθικό του.
Οι εικόνες περιέχονται στα βιβλία των Εκδόσεων Στρατίκη
